لەو نامە ساختەیەدا کە ژیانی ڕاستەقینەی نالی دەگێڕێتەوە؛ بەو جۆرەی کە لە (ئەستەمبوڵ) عاشقی کەنیزەیەک دەبێ کە عوسمانییەکان لەشەڕی ڕۆمدا گرتوویانە و ئێستا وەک ئیشکەرێک لە قەڵای سێی چێشتلێنەران تاقی حەوت کاردەکا.. لە هامشۆی نێوان نالی و شاعیرانی فارسا بۆ دیوان، لە بەرەوژوورکەکەی (لالەلی) چاویان بەیەک دەکەوێ و نالی دڵنیا دەبێ کە ئەمە حەبیبەی ڕاستەقینەی خۆیەتی و بەخێراییش ئەوە بەسەریادێ كە ئینسان هەمیشە یەکەم و دووەمی شتەکانی لێتێکدەچێت..

نووسینگەی ڕۆژنامەوانیی بزووتنەوەی گۆڕان سەبارەت بەو کێشەیەی ئێستا لەنێوان ڕۆشنبیران و مەلایەکاندا سەری هەڵداوە، ڕوونکردنەوەیەکی بڵاو کردووەتەوە، کە بە پێویستی دەزانم یەک دوو سەرنجی لەبارەیەوە بنووسم.

ئەم وتارە هەوڵێكە بۆ ناسینى چەمكى سەعلوكییەت لەلاى دوان لە گەورەترین نووسەرانى عەرەب و فەرەنسا كە ئەوانیش (جان دەمۆ) و (جان حینییە)ن. هەردووكیان بە یەكێك لە كەسە دیارەكانى ئەو شێوازە ئەدەبییە دەژمێردرێن ئەگەرچى ئێمە ناتوانین ناوى بنێین شێوازى ئەدەبى چونكە ژیانى تایبەتى ئەوان بارگاوى بووە بە سەعلوكییەت و ئیدى ئەو شێوە ژیانە رەنگدانەوەى لەسەر كارە ئەدەبییەكانیان بەجێهێشتووە. كەواتە هێندەى بایۆگرافیاى ئەو دوو نووسەرە هێڵە گشتییەكانى ئەو وتارە دیاری دەكەن هێندە كارە ئەدەبییەكانیان بەشدار نین لە ناسینى تێرمى سەعلوكییەتدا.

ئه‌و ده‌ڵێ:زۆر جار ئاوا بیرده‌که‌مه‌وه‌که‌ئینسان بۆ جارێکیش بێت ده‌بوایه‌له‌سه‌قفه‌کانه‌وه‌سه‌یریی ژووره‌کانی خۆی بکردایه‌وه‌ک ئه‌وه‌ی له‌ژێره‌وه‌سه‌یری ده‌کات .  
به‌شێک له‌ئاخاوتنی باوکه‌مومین له‌کارتۆنی "مۆمین ترۆلێن"دا

لەناو دەقێکی شیعری شەهید کەوڵۆسیدا..

ئەوە دوا ئێوارە بوو هەستی كرد دڵی وەكو ئێسك‌وپروسكی مناڵەكەی لەژێر پێی ڕێبوارانا ئەشكێ‌ و تاهەتایە خوێنی لێ ئەچۆڕێ. بیری كردەوە چ جیاوازیەك هەیە لە نێوان مردن بەتێری‌ و برسێتیدا؟ چ جیاوازیەك هەیە لە نێوان ئەوەی بەتێری باوەش بەمەرگدا بكەیت، یاخودا لە برسێتیدا ڕووبەڕووت بێت؟ دەی هەر چۆنێك بێت ئەو مناڵە پاروە نانێك بخوات باشترە، تاهیچ نەبێت ئەو موعتادە بچكۆلە لە ئێوارەیەك لە ئێوارەكانی ژیانیا، بە كامی دڵی خۆی نان بخوات.

ئه‌وه‌ پاسه‌که‌ هات، خوایه‌ ئه‌وی تیا نه‌بێت، که‌ ده‌یبینم دوو کیلۆ که‌م ده‌که‌م. بینینی ژنه‌ کۆنه‌که‌م بۆ زه‌عیفی باشه‌، که‌ به‌زه‌رده‌خه‌نه‌ درۆکه‌یه‌وه‌ ده‌ڵێ به‌یانیت باش، ده‌ڵێی بزمارێکی ژه‌هراویی به‌سه‌ر دڵمدا ده‌چه‌قێنن.به‌ چه‌قۆ ده‌که‌ونه‌ گیانم و پله‌ پله‌ گۆشتم لێ ده‌که‌نه‌وه‌، چونکه‌ ده‌زانم درۆ ده‌کات.